Yeşil kartlıya, kırmızı kart…

Yeşil kart suistimali yıllardır Türkiye'nin kanayan yaralarından biri. Bir ara sayıları 15-16 milyona kadar yükselmiş, sosyal güvenlik sistemindeki açığın en önemli sebeplerinden biri

haline gelmişti. Yapılan denetimlerle yeşil kartlı sayısı 2012 yılında 9.5 milyona kadar düşürüldü. Geçen yıl SGK tarafından yapılan gelir testi uygulaması ise, Türkiye'de gerçekten yeşil karta muhtaç nüfusun sadece 5.5 milyon kişi olduğunu ortaya koydu. Bunun üzerine hükümet, yeşil kart sistemindeki suistimali tamamen ortadan kaldırmak için harekete geçti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, çalışabilir durumdaki yeşil kartlıların peşine düştü. İlk iş olarak bütün yeşil kartlılara Türkiye İş Kurumu'na (İŞKUR) kayıt şartı getirildi. İşçi ve işveren arasında köprü görevi üstlenen İŞKUR böylece yeşil kartlıların istihdamından da sorumlu oldu. Kaymakamlıklar da artık ilk defa yeşil kart ve sosyal yardım talebinde bulunanlara, 'Madem ki muhtaçsın önce İŞKUR'a kayıt yaptır' diyor. Her türlü yardım için bu kaydı şart koşuyor.

Kaymakamlıklar aracılığıyla 81 ildeki yeşil kartlıların listesini çıkaran İŞKUR ise, adreslerine mektup veya cep telefonlarına SMS göndererek yeşil kartlıları davet etmeye başladı. 'Aşağıda belirtilen tarihte sizi görüşmeye bekliyoruz' çağrısına 31 Aralık 2012 tarihine kadar 335 bin 354 yeşil kartlı olumlu cevap verdi. Yetkililer iadeli taahhütlü yapılan randevu çağrısına üç defa mazeretsiz olarak cevap vermeyen yeşil kartlıların, ücretsiz sağlık hizmeti hakkını kaybedecekleri uyarısında bulunuyor.

Yeşil kartlıların istihdamını öngören projenin bundan sonraki aşamasında ise İŞKUR'un İş ve Meslek Danışmanları devreye girdi. Birebir görüşme sonrası çalışabilecek durumda olanlar mevcut iş seçeneklerinden birine yönlendiriliyor. İkna olup çalışmayı kabul edenler SGK kapsamına girdikleri için yeşil karta ihtiyaçları kalmıyor. Herhangi bir mesleği olmayanlar ise ücretsiz eğitim kurslarına yerleştirilerek önce meslek sahibi yapılıyor, ondan sonra işe yönlendiriliyor.

İŞKUR çalışabilir durumdaki yeşil kartlılara bu teklifini en az üç defa tekrarlayacak. Buna rağmen çalışmayı kabul etmeyenler ise yeşil kart sisteminden çıkarılacak. Yetkililer uygulamanın yeşil kartlıları cezalandırmak değil, yardıma bağlı yaşama alışkanlığından kurtarabilmek olduğunu belirtiyorlar.